Cement – spoiwo hydrauliczne z drobno /mielonego materiału nieorganicznego, który po zmieszaniu z wodą wiąże i po stwardnieniu pozostaje trwały także pod wodą.
Kruszywo materiał okruchowy nadający się do wykonania betonu
Mieszanka betonowa – mieszanina wszystkich składników użytych do wykonania betonu przed i po jego zagęszczeniu, lecz przed rozpoczęciem twardnienia.
Beton – mieszanka betonowa od momentu rozpoczęcia twardnienia.
Zaprawa – mieszanina cementu i wody oraz wszystkich składników, które przechodzą w całości przez sito o oczkach 2 mm. występująca w mieszance betonowej i po jej stwardnieniu w betonie.
Zaczyn cementowy – mieszanina cementu i wody występująca w mieszance betonowej i po jej stwardnieniu w betonie (stwardniały zaczyn cementowy nazywa się też często kamieniem cementowym).
Urabialność zespół cech określających właściwości mieszanki betonowej, od których zależy łatwość wypełniania formy i zdolność zachowania kształtu po zagęszczeniu i rozformowaniu.
Konsystencja – stopień płynności mieszanki betonowej, charakteryzującej w pewnym stopniu urabialność tej mieszanki.
Frakcja kruszywa zespół ziaren o wymiarach zawartych pomiędzy dwiema normowo ograniczającymi wielkościami ich średnic.
Postępowanie w robotach betonowych
W celu wykonania konstrukcji z betonu zwykłego najpierw ustala się wymagania techniczne, jakie powinien spełniać beton. W większości przypadków wymagania te ograniczają się tylko do odpowiedniej wytrzymałości na ściskanie o możliwie najwyższej jednorodności w całym wykonywanym elemencie.
Aby ułożyć mieszankę betonową w deskowaniu danego elementu, musi ona mieć odpowiednią konsystencję, czyli płynność i zdolność dokładnego wypełniania formy. Przy elementach cienkich i gęsto zbrojonych mieszanka musi być bardziej płynna niż np. przy betonowaniu dużego bloku fundamentu pod maszynę. W rzeczywistości mieszanka nigdy nic wypełnia formy pod własnym ciężarem: zawsze trzeba ją rozprowadzić i zagęścić, używa się do tego różnego sprzętu w zależności od konsystencji i typu betonowanego elementu. Ostatnio pojawił się nowy typ mieszanek – samorozlewnych.
Duży wpływ na proces wiązania ma temperatura otoczenia. Należy więc odpowiednio pielęgnować beton, aby zapewnić mu właściwe wilgotnościowo-temperaturowe warunki dojrzewania. Mala wilgotność względna powietrza powoduje, że z ułożonej mieszanki może szybko wyparować tyle wody. ze uniemożliwi to prawidłowy przebieg wiązania cementu, co jest niezbędne dla twardnienia betonu
Odpowiednio do ustalonych własności zarówno betonu (wytrzymałość na ściskanie), jak i mieszanki betonowej (konsystencja), dobiera się składniki betonu, tj. typ kruszywa i rodzaj cementu oraz dostatecznie czystą wodę. Wymienione składniki muszą spełniać szereg właściwości, aby mogły zapewnić uzyskiwanie założonych cech mieszanki betonowej i betonu. Właściwości te sprawdza się wg zaleceń normowych, a w przy padku kruszywa z reguły nawet komponuje sic odpowiedni zestaw ziarnowy (skład granulometryczny) Ze składników uznanych za nadające się do wykonania pożądanego betonu projektuje się skład mieszanki, czyli ustala odpowiednie proporcje tych składników, które podaje się w kg/m³ mieszanki (specyfikacja składu).
W przypadku produkcji elementów betonowych w fabrykach dochodzi nowy problem, a mianowicie przyspieszenie twardnienia betonu. Znanych jest i tu wiele sposobów, wymagających wyboru rozwiązania optymalnego w danych warunkach. Szczególnego postępowania wymaga betonowanie w okresach obniżonej temperatury. Dla ułatwienia uzyskaniu żądanego efektu, dopuszcza się stosowanie specjalnych domieszek lub dodatkowych składników. W miarę intensyfikacji wykorzystywania betonu w budownictwie mieszkaniowym, przemysłowym i hydrotechnicznym, liczba cech technicznych, jakie musi wykazywać mieszanka betonowa i z kolei beton, ogromnie rośnie. Wobec powyższego staje się jasne, dlaczego trzeba mieć do dyspozycji wiele rodzajów spoiw, kruszyw, specjalnych domieszek i dodatków modyfikujących właściwości betonów, a także różnych sposobów zagęszczania oraz pielęgnacji.
Technolog betonu musi je tak dobrać, aby uzyskać nie tylko właściwy beton, ale zapewnić ponadto korzystne rozwiązania pod względem ekonomicznym. Z reguły polega ono na tym, aby zużyć możliwie jak najmniej cementu. Cement jest składnikiem najdroższym. a ponadto zbyt duża jego ilość obniża niektóre ważne właściwości betonu.