Beton to sztuczny materiał podobny do kamienia. Powstaje z mieszanki betonowej, składającej się z kruszywa (wypełniacza), cementu (spoiwa), wody oraz ewentualnych domieszek i dodatków. Po zmieszaniu tych składników, dobranych w odpowiednich proporcjach, zaczyn cementowy (cement zmieszany z wodą) twardnieje w wyniku zachodzących w nim reakcji fizyczno-chemicznymi, zespalając mieszankę w monolityczną całość.
Kruszywo jest ziarnistym mineralnym materiałem naturalnym lub pochodzenia sztucznego. Może być pozyskane z materiału wcześniej użytego do budowy. Rozróżnia się kruszywa:
• zwykle — o gęstości ziarn w stanie suchym powyżej 2000 i poniżej 3000 kg/m³,
• lekkie — o gęstości ziarn w stanie suchym do 2000 kg/m3 lub gęstości nasypowej w stanie suchym do 1200 kg/m³,
• ciężkie — o gęstości ziarn w stanie suchym wynoszącej 3000 kg/m³ lub większej.
Kruszywo powinno mieć odpowiednią wytrzymałość, dostosowaną do projektowanej wytrzymałości betonu, duży moduł sprężystości, dobrą przyczepność ziarn do zaczynu cementowego, małą nasiąkliwość, dużą trwałość i odporność na działanie wpływów atmosferycznych.
Cement ma zasadniczy wpływ na wytrzymałość betonu. Najczęściej stosuje się cementy powszechnego użytku, tzn. cementy:
• portlandzki,
• portlandzki mieszany,
• hutniczy,
• pucolanowy.
Zgodnie z PN-EN 197-1:2002 rozróżnia się sześć klas cementów: 32,5N; 32,5R; 42,5N; 42,5N; 52,5N i 52,5R (N – normalnie twardniejący, R – cement o wysokiej wytrzymałości wczesnej).
Woda w mieszance betonowej zapewnia wiązanie cementu oraz zwilża powierzchnie ziarn kruszywa, dzięki czemu nadaje mieszance odpowiednią konsystencję (ciekłość).
Domieszki to składniki stosowane w małych ilościach (według zaleceń producenta, ale nie więcej niż 50 g na 1 kg cementu), aby modyfikować właściwości mieszanki betonowej lub stwardniałego betonu. Dodaje się je, rozpuszczając w wodzie zarobowej (stanowiącej składnik mieszanki betonowej) przed wymieszaniem wszystkich składników w betoniarce.
Dodatki to drobno uziarnione składniki mieszanki betonowej, które stosuje się, aby poprawić niektóre cechy betonu lub nadać mu właściwości specjalne. Dodaje się je bezpośrednio do bębna betoniarki w czasie mieszania składników mieszanki betonowej.