Beton architektoniczny stosuje się do wykonywania powierzchni zewnętrznych wielkich bloków i płyt ściennych a także niektórych wyrobów, przy czym ma on charakter dekoracyjny. Dekoracyjność uzyskuje przez nadanie mu wymaganej faktury zewnętrznej w wyniku doboru odpowiednich składników betonu i obróbki powierzchni. Do typowych składników należą:
• cementy kolorowe,
• barwniki,
• kruszywa kolorowe o odpowiednim kształcie.
Obróbka powierzchni to:
• pozostawienie naturalnej bądź ryflowanej powierzchni w przypadku cementów kolorowych,
• spłukiwanie zaczynu z powierzchni betonu zanim cement zwiąże, dzięki czemu odkrywa się strukturę układu ziaren kruszywa, z reguły odpowiednio dobranego.
• rozpuszczanie i zmywanie związanego zaczynu cementowego, np. kwasem solnym, aż do odkrycia układu ziaren kruszywa,
• szlifowanie powierzchni (typ lastryko),
• wylewanie mieszanki betonowej na ułożoną warstwę materiału dekoracyjnego,
• formowanie betonu w deskowaniu o odpowiednim dekoracyjnym kształcie.
• groszkowanie.
Systematyka sposobów fakturowania prefabrykatów
Na rysunku przedstawiono schematycznie sposoby uzyskiwania fakturowych powierzchni betonu stosownie do projektu architektonicznego.
W przypadku spłukiwania powierzchni dodaje się do zewnętrznych partii betonu domieszki opóźniające wiązanie, co ułatwia pracę, zapewniając jednocześnie odpowiednią wytrzymałość całego obrabianego elementu.
W przypadku szlifowania należy stosować kruszywa, które dają się łatwo szlifować, np. marmury, dolomity, zwarte wapienie.
W przypadku groszkowania stosuje się kruszywo o ciągłym uziarnieniu. gdyż ogólny wygląd elementu pozostaje taki sam jak naturalnego betonu.
W celu uzyskania kolorowych powierzchni można stosować nic tylko kolorowe cementy. ale do zwykłego cementu portlandzkiego dodawać barwniki w postaci naturalnych lub sztucznych pigmentów mineralnych ługo- i światłoodpornych. Pigmenty zawierające np. tlenki żelaza zabarwiają beton na żółto, czerwono lub brązowo; tlenki chromu – na zielono. Ze względów wytrzymałościowych ilość pigmentu nie może przekraczać 5% masy cementu.